Όπως μας διδάσκει ο Καζαντζάκης: "Το πρώτο μας χρέος εκτελώντας την θητεία μας στην ράτσα, είναι να νοιώθουμε μέσα μας τους προγόνους".
Η θύμηση αυτή των προγόνων στις μέρες μας, δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να αποτυπωθεί, καθώς αλλοιώνεται και καθημερινά ξεθωριάζει.
Οι δρόμοι που ακολουθεί σε αυτήν την προσπάθεια είναι πλέον λιγοστοί και κκάποιοι απο αυτούς, είναι οι εναπομένουσες εικόνες, που ξεπροβάλουν μέσα απο τις χαραμάδες της καθημερινότητας, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν και να συνεχίζουν να υπάρχουν.
Απο τις σημαντικότερες εικόνες που καθώς τις συναντάμε σήμερα, μας αφυπνίζουν αυτή τη θύμηση, είναι τα παλαιότερα σπίτια.
Τα σπίτια που γεννήθηκαν και αναθράφηκαν οι προ-παππούδες μας, οι παππούδες μας, αλλα και αυτοί που μας ανάστησαν, οι γονείς μας, όσα γλυτώσανε απο τα δόκανα των μηχανών, εχουν πιαστεί στα δόκανα του χρόνου και ανυπεράσπιστα αποδομούνται.
Μιλάω για αυτά που προσπερνάμε όλοι χωρίς να τους ρίχνουμε μιά δεύτερη ματιά, σε αυτά που γράφτηκε η ιστορία της κάθε φαμίλιας, και έχουν πλέον τις πόρτες μανταλωμένες και τα δώματα μισογκρεμισμένα.
Στο πόρτεγο, εκεί που η γιαγιά, η θεία, η γειτόνισσα μας γέμιζε το λαδικό με το μουζουράκι οταν τελειώναμε τα κάλαντα, έχουν πλέον σωριαστεί τα ξύλα απο το δώμα και ο ήλιος φανερώνει τα μυστικά της κάθε του γωνιάς.
Μερικά απο αυτά αναπαλαιώθηκαν για να μας θυμίζουν την δύναμη και την ομορφιά της απλότητας, ενώ - σε πείσμα των καιρών - υπάρχουν και κάποια που ακόμα κατοικούνται.
Μονόπατα ή δίπατα τα σπίτια στο Θραψανό χτιζότανε με πέτρα, ασβέστη, χώμα και άμμο, λιτά και απέριττα, με καμαρωτά ή ευθύγραμμα πέτρινα ανώφλια στις πόρτες, ενώ σε μερικά απο αυτά (γνωστά και ως καμαρόσπιτα) υπήρχαν πανέμορφες και επιβλητικές πέτρινες καμάρες.
Οι σκεπές ήτανε δώματα φτιαγμένα απο ξύλα και χώμα ή στην καλύτερη περίπτωση με κεραμίδια.
Εσωτερικά ο διάκοσμος λιτός και αυτός με τα απαραίτητα έπιπλα και χρειαζόμενα για το νοικοκυριό και τις καθημερινές ανάγκες.
Άραγε μήπως θα θέλατε να περιδιαβείτε στα κατατόπια των σπιτιών αυτών και όσοι ζήσατε σε αυτά να τα θυμηθείτε;
Με όπλο την θύμηση και τις εναπομένουσες εικόνες θα προσπαθήσω να περιγράψω τα βασικά στοιχεία των σπιτιών αυτών που προσπεράσαμε και αφήσαμε στο χρόνο.
